Новая паэтычная кніга Ганны Комар быццам глыток болю. Нягледзячы на топавасць гэтага матыву ў мастацкім свеце паэткі, тут ëн успрымаецца ў новым ракурсе. «Вызвалі або бяжы» – заклік, у якім сацыяльнае і асабістае перапляліся ў адно, стварыўшы творчае крэда – «быць мацнейшай за абставіны». Менавіта таму ў свеце, які паўстае на старонках кнігі быццам за кратамі, паэтычнае слова адчуваецца як глыток паветра. Яго нельга забраць ажно ў затхлай турме ці аўтазаку, як немагчыма пазбавіць унутраняй свабоды, нестрыманай і бязмернай, шчырасці ў дачыненні на свету.
Менавіта такое адчуванне выклікаюць вершы, напісаныя ў 2018-2022 гады, большасць з якіх прайшла для паэткі ў межах Беларусі. Затрыманні на вуліцах Мінска, збіццë ў камеры «на чатырох, дзе я была шастаццатая», сведчанне пра вайну ва Ўкраіне, якую перажываюць не абстрактныя ахвяры, а блізкія людзі, сябры, – усë гэта стварае летапіс часу, пераданы праз успрыманне маладой жанчыны, якая ў свеце катаваным і несвабодным не страчвае, мабыць, адзінага пакінутага ëй права – быць сабой.
The new poetry book by Hanna Komar is like a mouthful of pain. Despite the predominance of this motif in the artistic world of the poet, here it can be perceived from a new point of view. “Make free or run” is a call in which the social and personal are intertwined, creating an artistic credo – “to be stronger than the circumstances.” That is why in the world that appears on the pages of the book as if behind bars, a poetic word feels like a breath of air. It cannot be taken away even in a musty prison or a paddy wagon, as it is impossible to take away inner freedom, unrestrained and immeasurable, and sincerity towards the world.
Such is the feeling evoked by the poems written in 2018-2022, when the poet mostly lived in Belarus. Arrests on the streets of Minsk, beatings in a cell “for four prisoners, where I was the sixteenth”, testimonies of the war in Ukraine, which is experienced not by abstract victims, but by loved ones and friends. All this creates a chronicle transmitted through the perception of a young woman. In the tortured and unfree world, she does not lose what is possibly the only right she still has – to be herself.
